Przebarwienia na zębach u dziecka mogą pojawić się w jego bardzo wczesnym wieku. Niekorzystne zmiany mogą występować już w pierwszym roku życia maluchów i obejmować pojedyncze lub wszystkie zęby mleczne. Warto się zatem zastanowić nad tym, jakie mogą być przyczyny występowania tego zjawiska i czy może mieć ono poważne konsekwencje dla zdrowia dzieci.
Przebarwione zęby u dziecka – rodzaje
Jak wspomniano powyżej, przebarwione zęby u dziecka mogą pojawiać się w już w pierwszym roku jego życia. Zazwyczaj mają one związek z brakiem odpowiedniej higieny jamy ustnej malucha. Niekorzystne zmiany mogą mieć postać niewielkich plamek, które mogą mieć różne zabarwienie, w tym białe i brązowe. Poza tym, plamki mogą mieć kolor żółty lub czerwony.
Przyczyny przebarwień na zębach u dziecka
Przebarwione zęby u dziecka mogą być wynikiem oddziaływania różnych korzystnych czynników. Wśród przyczyn dolegliwości wymienia się między innymi antybiotykoterapię. Podawanie maluchom niektórych leków, w tym właśnie antybiotyków tetracyklinowych może prowadzić do pojawiania się plam w kolorze żółtym lub lekko czerwonym. Negatywne oddziaływanie leków jest w tym przypadku widoczne przede wszystkim w okolicach szyjek zębowych, a najbardziej podatne na zmianę zabarwienia są zęby trzonowe i siekacze maluchów. Antybiotyki podawane są w przypadku infekcji o podłożu bakteryjnym.
Ograniczają one ilość drobnoustrojów chorobotwórczych, ale również zaburzają fizjologiczną florę bakteryjną w jamie ustnej, a to powoduje niekorzystne zmiany w wyglądzie zębów dzieci. Poza tym, przebarwione zęby u dziecka mogą mieć związek z zaniedbaniami higienicznymi. Brak odpowiedniej pielęgnacji jamy ustnej może w tym przypadku prowadzić do gromadzenia się płytki nazębnej oraz wzrostu ilości bakterii próchnicowych. Nie bez znaczenia jest w tym przypadku również rodzaj stosowanej diety. Cukier spożywany przez dzieci stanowić może bowiem doskonałą pożywkę dla bakterii chorobotwórczych Streptococcus mutans znajdujących się nie tylko w płytce nazębnej, ale również w ślinie. Wzrost ilości bakterii może mieć związek z podażą cukru, brakiem dostatecznej ilości witamin i substancji mineralnych oraz czynnikami genetycznymi warunkującymi podatność na tego typu niekorzystne zmiany. Co ważne, nieleczona próchnica może mieć poważne konsekwencje, ponieważ patogeny mogą przedostawać się do krwi i zaburzać prawidłową pracę organów wewnętrznych, w tym serca.
Rozwój próchnicy u najmłodszych pacjentów może być skorelowany z brakiem spożywania twardych pokarmów, które skutecznie oczyszczają powierzchnię zębów, a także zaburzeniami związanymi z prawidłową produkcją śliny. Przyczynia się ona bowiem do utrzymania równowagi kwasowo-zasadowej w jamie ustnej dzieci oraz uczestniczy w procesie remineralizacji szkliwa. Jej obniżona produkcja może mieć związek z uszkodzeniem ślinianek lub przyjmowaniem leków moczopędnych, przeciwhistaminowych czy przeciwbólowych. Rozwój próchnicy może mieć również związek z wadami zgryzu lub refluksem żołądka. Zmiany próchnicowe są widoczne w pierwszej kolejności w postaci białych plamek, które wraz z upływem czasu zmieniają zabarwienie i stają się coraz ciemniejsze. Brązowe plamki na zębach dzieci określane są jako tak zwania próchnica butelkowa, która ma związek z podawaniem maluchom w nocy mleka, herbatek lub słodkich soków.
Co ważne, przebarwione zęby u dziecka mogą być również wynikiem stosowania past z fluorem. Związek ten zmniejsza ryzyko występowania próchnicy, ale na skutek jego stosowania może dochodzić do powstawania na zębach dzieci białych lub brązowych plamek. Warto również pamiętać o tym, że pasty dla najmłodszych powinny zawierać obniżoną ilość fluoru, ponieważ związek ten może kumulować się w orgazmie oraz blokować efektywne wchłanianie magnezu. Poza tym, może on wpływać negatywnie na prawidłową czynność tarczycy oraz oddziaływać na układ nerwowy. Wówczas dochodzi do pogorszenia nastroju maluchów oraz odczuwania przez nie chronicznego zmęczenia. Nie można również zapominać o tym, że przebarwione zęby u dziecka mogą być wynikiem chorób, w tym: żółtaczki lub wrodzonej porfirii.
Leczenie przebarwień na zębach u dziecka
Przebarwione zęby u dziecka są trudne do usunięcia. Drobny nalot powinien być ograniczany poprzez regularne szczotkowanie zębów. Przebarwienia spowodowane przyjmowaniem leków oraz przedawkowaniem fluoru są jednak zdecydowanie trudniejsze do usunięcia. Ich obecność powinna być konsultowana ze stomatologiem, który oceni zakres zmian oraz zaleci odpowiednie postępowanie. Zmiany związane z obecnością ognisk próchnicy wymagają tak zwanego lapisowania, które polega na pokrywaniu powierzchni zębów dzieci preparatem zawierającym azotan srebra, który skutecznie ogranicza dalszy rozwój choroby. W przypadku najmłodszych pacjentów nie wykonuje się jednak zabiegów wybielających, które mogą być przeprowadzanie dopiero po 14. roku życia.
Zapobieganie przebarwieniom na zębach u dziecka
Jak wspomniano powyżej, usuwanie przebarwień pojawiających się na zębach najmłodszych pacjentów jest bardzo kłopotliwe. Z tego powodu warto zapobiegać rozwojowi tego typu zmian. W tym celu należy zadbać o odpowiednią profilaktykę, która powinna obejmować między innymi staranną higienę jamy ustnej dziecka. O zęby maluchów należy zatem dbać już od momentu ich pojawienia się. Powinny być one przemywane gazikiem, a następnie czyszczone szczoteczką z miękkim włosiem. Poza tym, należy stosować dobrej jakości pasty do zębów oraz dbać o staranne płukanie jamy ustnej przez dzieci po myciu zębów. Nieco starsze dzieci powinny również stosować płyny do płukania jamy ustnej, które skutecznie ograniczają ilość patogenów chorobotwórczych. Należy również unikać podawania dzieciom posiłków oraz napojów po wieczornym myciu zębów. Elementem profilaktyki zdrowia zębów jest również ograniczenie podaży cukru wraz z pożywieniem oraz stosowanie zbilansowanej diety, która bogata jest w witaminy i związki mineralne. Zalecane są również regularne wizyty dentystyczne, które umożliwią wykrycie ewentualnych nieprawidłowości na wczesnym etapie i przyczynią się do bardziej skutecznego leczenia.
